Basic HTML Version
SONUÇ
teknik sorunlar çözülebildiği tak-
tirde Bulgaristan ve Yunanistan ile
hudut kapılarımızda tek gişe uygu-
lamalarının çeşitli yararlar sağla-
ması ve kapılardaki tıkanıklıkları
azaltıcı ve hatta ortadan kaldırıcı
yarar sağlaması mümkün olabilir.
Doğu ve güneyimizdeki komşular
ve onlar üzerinden ticaretimizde,
gerek siyasi sorunlar, gerek bu
ülkelerden bir bölümünün DTÖ
üyesi olmamaları nedeniyle TKA
hükümlerinin uygulanması bugün
için pek mümkün görülmemekte-
dir. 3 yıl önce DTÖ üyesi olan kuzey
komşumuzun, genel olarak TKA’na
ve özellikle ülkemize karşı uygu-
lamalarında uluslararası kural-
lara ne ölçüde uyacağı tahmin edi-
lebilir. Bütün olumsuz koşullara
rağmen, Türkiye’nin sözünü etti-
ğimiz alanlarda çalışmalarını cid-
diyetle yürütmesi tüm ülkelerle
ve özellikle komşularıyla işbir-
liğine açık olduğunu göstermesi
belki kısa dönemde değil ama orta
ve uzun vadede mutlaka yararlı
olacaktır. OECD tarafından yapı-
lan bir araştırmada Türkiye’nin
söz konusu kolaylıklarla ilgili ola-
rak birçok alanda OECD ortalama-
sının üstünde bir performans gös-
terdiği, ancak bazı alanlarda OECD
ortalamasının çok gerisinde kal-
dığı saptanmıştır. Sınır ötesi ticaret
konusunda Avrupa Birliğince uygu-
lanan gümrük formaliteleri tran-
sit geçişler ve sair konularla ilgili
yeni kolaylaştırıcı kurallar, hem AB
ile önemli ticaret hacmimiz hem de
uyum çalışmaları dolayısıyla Tür-
kiye’yi yakından ilgilendirmekte-
dir. AB’de üzerinde çalışılan, “AB
modern gümrük Kod”u, elektronik
gümrük projesi gibi konular yakın-
dan izlenmeli, transit ticareti, tek
gişe uygulaması ve diğer ilgili alan-
larda çalışmalar yoğunlaştırılmalı-
dır.
Kolaylaştırma tedbirlerinin aynı
zamanda finansal kaynak ihtiya-
cını da azaltacak olması nedeniyle,
KOBİ’lerin cirolarının ve ihracat-
larının önemli ölçüde arttırmaları
beklenebilir. Bu nedenle, maliye
ve diğer ilgili bakanlıklar, güm-
rük idaremiz, finans kuruluşları,
ticaret ve sanayi ve tarım odaları,
ithalat ve ihracatçı birlikleri, lojis-
tik şirketleri yetkililerinin, akade-
misyenlerin ve gümrükleme şir-
ketler temsilcilerinin, komiteler
halinde kendi uzmanlık alanla-
rında çalışmalar yaparak önerile-
rini, karar alınması amacıyla, yetki-
lilere sunması , sağlanacak yararın
yanı sıra TKA gereğince üye ülke-
lerin gerçekleştirmeleri gereken
bir husustur. Öte yandan, malların
sınır geçişlerini kolaylaştırma yön-
temlerinin doğurabileceği ekono-
mik sakıncaların ve güvenlikle ilgili
endişelerin de sözkonusu çalışma
gruplarında etraflıca irdeleneceği
tabiidir. Siyasi ve teknik olgula-
rın, ekonomik ve ticari ihtiyaçla-
rın sürekli değiştiği, DTÖ’nün bu
değişimler nedeniyle sonu gelme-
yecek bir müzakere süreci oldu-
ğunu ve nihayet AB tam üyeliğimiz
gerçekleştiğinde teknik çalışmaları
sürdüren komitelerde çıkarlarımı-
zın devamlı gözetilmesi gerekli-
liği göz önünde tutularak yukarıda
sözü edilen çalışma düzeninin
devamlı olmasının ve komite üyele-
rinin ihtisaslaşmalarının önemli ve
yararlı olacağı kuşkusuzdur..
Kurumlarımız ve yetkililerimiz
bütün bu konuları en iyi şekilde
değerlendirecek bilgi birikimine
sahiptir. Bu arada bütün çalışma-
ları koordine edecek bir sekretar-
yanın nasıl ve hangi kuruluş şap-
kası altında kurulabileceği hususu
önem arz etmektedir. Konunun
bürokratik tıkanmalara yol açma-
yacak şekilde ele alınması yararlı
olacaktır.
Bu alanda bir kurum kurulması
öngörülmüş ve çalışmalar yapılmış
ise bu konu kamuoyuna yansımadı-
ğından bilgi sahibi değiliz.
B
u yazıda DTÖ Ticaretin Kolay-
laştırılması Anlaşması ile ilgili
bazı temel unsurları kısaca hatır-
latmak istedik. Ayrıntıya girildi-
ğinde konuların çok çeşitli ve ayrı
ayrı önemli oldukları görülecek-
tir. Bunların hepsini derinlemesine
irdelemek olanağına sahip deği-
liz. Konunun uluslar arası tica-
ret hacmi ve ekonomik kalkın-
maya etkileri alanında, uluslar
arası ekonomik kuruluşlar, dünya
üniversiteleri ve bazı kişi ve ulu-
sal kurumlar çok sayıda araştırma
yapmışlardır. TKA ile kabul edilen
hükümlerin, bu çalışmalardan esin-
lenerek ortaya çıktığı söylenebi-
lir. Buna karşılık, Dış ticaretin eko-
nomimiz açısından taşıdığı büyük
öneme rağmen, bugüne kadar ilgili
kuruluşlarımızın ve üniversiteleri-
mizin GATT, DTÖ anlaşmaları ve
tabiatıyla Ticareti Kolaylaştırma
Anlaşması konularına yeterince ilgi
göstermedikleri
gözlemlenmek-
tedir. Dış dünya ile entegre olma-
mız, sadece siyasi ve parasal değil,
ekonomik ve sosyal açılardan da
gelişmeleri ve değişimleri yakın-
dan izlememiz, dünyayı doğru algı-
lamamız gerektiği kuşkusuzdur.
Uluslar arası ilişkilerin giderek
geliştiği ve girift hale geldiği günü-
müzde, kendimize dönük yaşama-
mak ve sözü edilen sürekli değişi-
min içinde yer almamız ülkemizin
kalkınması, sosyal barışın sağlan-
ması ve özetle gelecek nesillerin
mutluluk ve refah içinde yaşaması
açısından çok büyük önem taşı-
maktadır..
Not:
Bu yazının hazırlanmasında,
DTÖ, OECD, Dünya Gümrük Örgütü,
Birleşmiş Milletler Avrupa Eko-
nomik Komisyonu, BM Ticare-
tin Kolaylaştırılması ve Elektronik
İşlemler Merkezi gibi kuruluşla-
rın yayınlarından ve doğal olarak,
Ticareti Kolaylaştırma Anlaşması
ve hudut ötesi ticaret konusundaki
KYOTO sözleşmesi hükümlerinden
yararlanılmıştır.
GÜMRÜK MÜŞAVİRİ |
46
54